Bugün Müslümanlar için en büyük sorunlardan birisi, imanın kalplere, camilere kapatılması ve sadece bir takım ibadetlere has kılınması tehlikesidir. Oysa iman, ancak salih amellerle hayata geçirilince ve hayatın tamamını kuşatınca hakiki karşılığını bulur, bereketini gösterir ve tüm insanlığa mutluluk ve saadet getirir.

Bu anlamda iman, hayatın içinde ahlaktır, takvadır, hilmdir. Çünkü Efendimiz (s.a.s.) buyuruyor ki: “İman, seni dünyada mesut yaşatacak bir ahlâk, Allah’ın haram kıldıklarından vazgeçirecek bir takva ve cahillerin cehaletinden uzak tutacak bir hilmdir.” (Taberanî)

İman, sevdiğini Allah için sevmek, nefret ettiğinden de Allah için nefret etmektir. Çünkü Efendimiz (s.a.s.) buyuruyor ki: “Kim Allah için sever, Allah için buğz eder, Allah için verir ve Allah için mani olursa imanını tamamlamış olur.” (Ebu Davud)

İman, eminliktir, güvenilirliktir. İnsanların, akrabalarımızın, komşularımızın elimizden ve dilimizden güven içinde olmaları demektir. Çünkü Efendimiz (s.a.s.) buyuruyor ki: “Vallahi iman etmiş olmaz. Vallahi iman etmiş olmaz. Vallahi iman etmiş olmaz” sahabeler, kim ya Rasulallah diye sorduklarında, “Yapacağı fenalıklardan komşusu güven içinde olmayan” diye buyurdu (Buhari). 

Yine buyurdu ki: 

“Müslüman yani iman eden kimse, elinden ve dilinden diğer Müslümanların zarar görmediği kimsedir.” (Buhari)

İman, Müslüman’ın gıybetini etmemektir, onun ayıp ve kusurlarını araştırmamaktır, 

onu tahkir etmemektir. 

Çünkü Efendimiz (s.a.s.) buyuruyor ki: 

“Ey diliyle iman edip de kalplerine iman tam olarak yerleşmeyen kimseler! Müslümanları gıybet etmeyiniz, onların kusurlarını da araştırmayınız…! 

Kim Müslümanların kusurlarını araştırırsa Allah da onun kusurlarını araştırır. 

Allah kimin kusurlarını araştırırsa onu evinin içinde bile olsa rezil eder.” (Ebu Davud)

İman, hayır söylemektir, 

komşuya ikram etmek misafire hürmet etmektir. Çünkü Efendimiz (s.a.s.) buyuruyor ki: “Allah'a ve ahiret gününe iman eden, ya hayır söylesin yahut sussun. Allah'a ve ahiret gününe iman eden komşusuna ikram etsin. Allah'a ve ahiret gününe iman eden misafire ikram eylesin.” (Müslim)

İman, Müslüman kardeşini Allah için sevmek ve bu sevginin bir göstergesi olarak selamı yaymaktır. Çünkü Efendimiz (s.a.s.) buyuruyor ki: 

“İman etmedikçe Cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe iman etmiş olmazsınız. İşlediğiniz takdirde birbirinizi seveceğiniz bir iş söyleyeyim mi…? 

Aranızda selâmı yayınız…!” (Müslim)

İman, etrafından olup bitenlere duyarlı olmaktır. Çevresindeki kötülüklere engel olmak, iyilikleri teşvik etmektir. Çünkü Efendimiz (s.a.s.) buyuruyor ki: “Sizden her kim bir kötülük görürse onu eliyle düzeltsin. Eğer eliyle değiştirmeye gücü yetmezse diliyle, ona da gücü yetmiyorsa kalbiyle. Ve işte bu, imanın en düşük mertebesidir.” (Müslim)

İman, kendisi için istediği hayırları Müslüman kardeşi için de istemek, kendi adına korktuğu şeylerden Müslüman kardeşi adına da korkmaktır. Çünkü Efendimiz (s.a.s.) buyuruyor ki: “Nefsimi elinde tutan Allah'a yemin ederim ki, bir kişi kendisi için istediğini, Müslüman kardeşi için de istemedikçe mükemmel bir şekilde iman etmiş olmaz.” 

(Ahmed b. Hanbel)

İman, utanmaktır, hayâdır, nezakettir. Çünkü Efendimiz (s.a.s.) buyuruyor ki: “Hayâ, utanma duygusu imandandır.” (Buhari)

İman, Müslümanlara gelebilecek zararları önlemektir ve hatta yoldan bir Müslüman’a tehlike oluşturabilecek bir taşı kaldırmaktır. Çünkü Efendimiz (s.a.s.) buyuruyor ki: “İman yetmiş küsur şubedir. En yükseği, ‘Allah’tan başka ilâh yoktur’ demek; en aşağısı ise, Müslümanlara eziyet veren şeyleri yoldan kaldırmaktır.” 

(Müslim)

Abdülaziz Kıranşal